بسیار سفر باید تا پخته شود خامی

شرح احوال در دیگ روزگار

سفر به قدمت تاریخ بشر و آغاز سفرنامه نویسی و احتمالا اندکی پس از آن ثبت تاریخ است. انسانی که به انگیزه­های گوناگون از جمله داد و ستد، سیاست، زیارت، سفارت، پویش­های علمی و حتی نبرد و لشکرکشی مکان خود را تغییر می دهد، حاصل این تجربه را به شکل­های گوناگون مانند یادداشت­های روزانه، خاطرات روایت­ها عرضه می دارد.

پدیدار شناسی هر مقوله­ایی بررسی و نظر به گذشته و تاریخ آن امری ضروری است و سفرنامه نویسی نیز این قاعده مستثنی به نظر نمی­رسد و مطالعه سفرنامه­های شاخص کهن به درک بهتر سفر و سفرنامه نویسی و سرانجام آموزش و نگارش سفرنامه­های بعدی یاری خواهد رساند.

کهن­ترین سیاحت­نامه موجود درباره ایران اناباز اثر گزنفون است که شرح بازگشت سپاه یونان به وطن پس از نبرد با سپاهیان کوروش سوم است، اما مشهورترین سفرنامه­ایی که یک ایرانی نوشته و هم اکنون دردست است، سفرنامه­ایی است که ناصر خسرو قبادیانی در سده پنجم در شرح سفر حج خود نگاشته است.

با این همه معروفترین و یکی از مهمترین سفرنامه­های دوره های میانه در جنوب آسیا و شمال افریقا سفرنامه ابن بطوطه مراکشی جهانگرد سده هشتم است .

این سفرنامه شرح سفر وی در طولانی ترین مسیری است که تا ان هنگام سلمانی طی کرده بود.

مقارن همین ایام سفر کلاوینجو به ایران و پس ازان سفرنامه­های  تاورنیه و شاردن در سده شانزدهم میلادی حائز اهمیت بسیار است. در سده نوزدهم با شماری از جالبترین سفرنامه­ها نوشته ایرانیان و مسافران اروپایی به ایران روبروییم نگاهی گذرا و اجمالی به تاریخ سفرنامه نویسی و ارائه فرازهایی از برجسته ترین سفرنامه­ها هدف پژوهش خواهد بود.