گردشگری جامعه بنیاد نوعی از گردشگری پایدار است که بر مشارکت فعال جوامع محلی در مدیریت و مالکیت فعالیت های گردشگری تأکید دارد. این رویکرد نه تنها فرصت هایی برای توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی جامعه ایجاد می کند، بلکه به حفظ میراث فرهنگی و طبیعی آن نیز کمک می کند. در این مدل، جوامع محلی به عنوان هسته اصلی تصمیم گیری و اجرا عمل کرده و گردشگران با فرهنگ، سنت ها و سبک زندگی بومی آشنا می شوند. این نوع گردشگری به ویژه در جوامع عشایری، مانند ایل قشقایی، اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا به پایداری معیشت، تقویت انسجام اجتماعی و جلوگیری از تخریب منابع کمک می کند.
کتاب گردشگری جامعه بنیاد نوشته شیما امیری و فرشته فاضل بخششی، به صورت جامع به بررسی مفاهیم، اصول و کاربردهای این نوع گردشگری پرداخته است. این کتاب با تأکید بر جنبه های فرهنگی و اجتماعی، تجربیات عملی و نظری را با هم ترکیب کرده و راهکارهایی برای توسعه پایدار از طریق گردشگری ارائه می دهد. نویسنده با بررسی نمونه هایی از جوامع بومی، از جمله عشایر ایران، تلاش کرده تا الگوی مناسبی برای پیاده سازی گردشگری جامعه بنیاد ارائه دهد. این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران، برنامه‌ریزان، گردشگری و جوامع محلی است که به دنبال ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در مناطق بومی و عشایری هستند.
جلدهای این کتاب سه گانه ای است به زبان خودمانی درباره توسعه گردشگری جامعه بنیاد که تانون دو جلد آن به انتشار رسیده است. پس از آن که خواننده در جلد اول با اصول پایه و تعاریف مرتبط آشنا شد در جلد دوم وارد شدن به مباحث عملیاتی برای علاقمندان امکان پذیر خواهد بود در این بین یکی از مهمترین مباحث، بحث های مرتبط با ذینفعان و مشارکت است. تا زمانی که اجرا کنندگان درک دقیقی از این موارد نداشته باشند هرگونه تلاشی با عدم موفقیت و یا مشکلات زمان بر و پر هزینه در اجرا روبرو خواهد شد.
در هر دو جلد؛ بخش نخست به آموزش مفاهیم به شکل داستانی و بخش دوم به ارائه مطالب آکادمیک اختصاص یافته است. متاسفانه از آنجا که گردشگری جامعه بنیاد در ایران بسیار دیرتر از سایر نقاط دنیا آغاز شده ما از نظر مطالعات آکادمیک و بررسیهای میدانی دچار تاخیر فاز هستیم. از طرفی موارد جدید مطالعاتی مرتبط با این نوع توسعه نیز دیگر به راحتی در مجلات رتبه یک به چاپ نرسیده و چندان مورد توجه قرار نمی گیرند لذا عملا در سالهای اخیر شکاف مطالعاتی آکادمیک در توسعه گردشگری جامعه بنیاد معرفی نشده است. گرچه کمبود در حوزه اجرایی و ارزیابی به خصوص درباره کارایی سازمانهای مردم نهاد غیر بومی همچنان به چشم میخورد. دوستانه توصیه میشود قبل از مطالعه کتاب نگرش خود را راستی آزمایی نمایید. در صورتی که نگرش شما بالا به پایین باشد پذیرش مطالب و درک آنها برایتان دشوار خواهد بود جهت درک بهتر کتاب لطفا به خاطر داشته باشید که مشارکت، اقتصادی مشارکت واقعی نیست و مشارکت خود یکی از متغیرهای توانمندسازی جوامع است و دخالت دولت به خودی خود منجر به توانمندسازی نمی‌شود.
فایل کتاب را از اینجا دانلود کنید:
جلد دوم کتاب گردشگری جامعه بنیاد منتشر شد + لینک دانلود - گردشگری عشایری جامعه بنیاد تیره هیبت لو