گونه‌ها و شیوه‌های ساخت و تزئین طلای سنتی یزد
رویا عزیزی (مربی گروه هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان)
 زهره طباطبایی جبلی (استادیار گروه هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان)
 

زیورآلات گران‌قیمتی که کار دست هنرمندان یزدی بوده و هست، از جمله صنایع دستی است که در این شهر باقی مانده است. خانه هفت‌دست علاقه‌مند است چنین هنرهایی را مورد پژوهش قرار دهد و به همین دلیل در گام نخست در تحقیقات انجام شده، جستجو کرده و برای معرفی این هنر زیبا و قدیمی شما را به مطالعه یکی از پژوهش‌های ارزشمند در این زمینه دعوت می‌کند. در این مقاله به تاریخچه، گونه‌شناسی، نحوه ساخت و انواع تزئینات طلای یزدی پرداخته می‌شود.

در این مقاله پژوهشی می‌خوانید:

ساخت زیورآلات سنتی با دست و ابزاردستی ازجمله هنرهایی است که در بسیاری از نقاط کشور و به ویژه در شهر یزد رواج داشته و دارد. هنر زیورسازی یزد به لحاظ داشتن عیار بالای طلا، تنوع طرح و نقش و ظرافت در اجرا حائز اهمیت است. به همین دلیل شناسایی ویژگی‌های زیورسازی یزد که بر پایه اصالت‌ها و طرح‌های سنتی این منطقه در طی سالیان شکل‌گرفته، از اهمیت خاصی برخوردار است. مقاله حاضر با هدف شناسایی ویژگی‌های زیورسازی سنتی یزد به طرح این سئوالات اصلی پرداخته است که این زیورآلات از لحاظ کاربرد به چندگونه تقسیم می‌شوند و شیوه‌های ساخت و تزئینات در این زیورآلات کدام است. بر همین اساس از لحاظ فنی و ساختاری از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده و گردآوری اطلاعات، به دلیل نبود منابع پژوهشی در ارتباط با این هنر، صرفاً از طریق میدانی و مصاحبه با هنرمندان این عرصه انجام گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر این مطلب است که این زیورآلات در پنج گونه تزئینات مختلف از لحاظ کاربرد شامل تزئینات سر و مو، گوش، گردن، دست و پا و لباس با طرح هایی چون نقوش الهام گرفته شده از طبیعت، نقوش هندسی و تجریدی ساخته شده و می شوند. این زیورآلات از لحاظ شیوه ساخت به 4 دسته؛ ساخت اره‌کاری، ساخت با قالب، دواتگری و ریخته‌گری و همچنین از لحاظ شیوۀ تزئین به روش‌های قلم‌زنی، میناکاری، گوهرنشانی، ملیله‌سازی و گوارسه ساخته و پرداخته می‌شوند.
نسخه کامل مقاله را در فایل پی‌دی‌اف مطالعه کنید.