كاشي كاري مقرنس در معماري ايران

كاشی‌کاری مقرنس در معماری ايران

نویسنده: دکتر مهدی مکدی نژاد

 

 

مقرنس یکی از عناصر مهم و شناخته شده در معماری ایرانی است که از احجام هندسی منظم و طبقه ای تشکیل شده و به صورت قندیل وار در آسمانه ها، ایوان‌ها، زیر طاق ها و گنبدها به کار برده می شود.

این عنصر در ابتدا، بیشتر جنبه های ساختمانی داشته و برای پر کردن گوشه ها استفاده می شده است، اما به مرور زمان علاوه بر کارکرد ساختمانی و فنی، جنبه های زیبایی نیز به خود گرفت و دامنه وسیع و متنوعی پیدا کرد. آثار باقی مانده نشان می دهد که این گونه حجم های هندسی از حدود قرن چهارم هجری قمری شروع و تا به امروز ادامه دارند. مقرنس ها با توجه به ابعاد و اندازه هایشان دارای قطارها یا طبقات مختلف هستند و عناصر تشکیل دهنده آن ها عبارت است از: تخت ها، ترنج، شمسه، موش پا، طاس، شاپرک و غیره. پوشش مقرنس مس تواند از سنگ، آجر، کاشی، گچ و یا هر ماده دیگری باشد که در این مقاله منحصراً به دو نوع پوشش مهم و اساسی در کاشی کاری ایران یعنی روش کاشی معرق و کاشی هفت رنگ در مقرنس ها پرداخته می شود.